SOS - Voortijdig schoolverlaten, allochtone en autochtone jongeren

Ik lees voor het bedrijfsplan van SOS-talent een factsheet van FORUM over voortijdig schoolverlaten.

Vraagstelling
De vraagstelling is: hoeveel jongeren stoppen met school, wat zijn de achtergronden daarvan, zijn er verschillen tussen autochtone en allochtone jongeren, wat zijn verklaringen en wat helpt om dit tegen te gaan?

Vooronderstellingen of feiten
Een veronderstelling die je wel eens hoort, is dat kinderen van allochtonen minder zouden kunnen. (Ja echt, er zijn middelbare scholen die dat zonder blikken of blozen durven beweren...). Dat wordt door dit onderzoek geheel niet ondersteund.

Een bepalende factor voor succes op school is de sociaaleconomische status van de ouders. Als gegevens over vroegtijdig schoolverlaten gecorrigeerd worden voor sociaaleconomische status van ouders, dan blijkt etniciteit geen effect te hebben. (!)
Een lage opleiding van ouders is wel een indicatie dat een kind of jongere mogelijk meer zorg nodig heeft (dan autochtone jongeren). Zijn er dan geen verschillen? Ja natuurlijk wel. Al was het maar, omdat onder allochtonen tot nu toe het percentage mensen met alleen een lagere opleiding hoog is (dat dan weer wel). Dat wordt ook vaak genoemd in literatuur over achterstandswijken. De achterstand heeft een kleur gekregen.

Ook laat het onderzoek zien dat allochtone jongeren áls ze school verlaten, andere redenen hebben dan autochtone jongeren om de school voortijdig te verlaten. Allochtone jongeren doen dat vaker omdat ze geen stage kunnen vinden (!), autochtone jongeren omdat ze een leuke baan hebben gevonden. Een ander opvallend feit is, dat allochtone jongeren die wel de school met diploma verlaten, vaker doorstromen naar hoger onderwijs, dan autochtone jongeren. (Wat daar achter zit, daar zou je naar kunnen gissen. Dat doe ik nu even niet.)

Allochtone jongeren vinden moeilijker een stage? Wat doen we er aan?
Wat dan belangrijk is om die trend tegen te gaan. Het is mogelijk dat autochtone jongeren geen stage vinden omdat ze zichzelf niet afdoende weten te presenteren (en misschien is het lastig om vooroordelen te weerleggen, vrouwen hebben daar ook jaren last van gehad...).
Proeven waarbij actief wordt gewerkt om werkgevers te overtuigen stageplaatsen te bieden, en de kwaliteiten van de stagiaires door bemiddelaars worden gepresenteerd, blijken te werken (dat is de ervaring in gemeente Utrecht in de wijk Kanaleneiland).

Voordat kinderen afhaken...
Het voortraject tijdens de schoolfase komt aan de orde in dit rapport. Factoren die de jongeren sterker maken zijn: ouderbetrokkenheid, meer begrip van de arbeidsmarkt en het onderwijssysteem. Voor de jongeren zelf, wanneer sprake is van taalachterstand, blijkt voor- en vroegschoolse educatie (VVE) programma’s goed te werken. (Dit geldt overigens voor kinderen met taalachterstand in het algemeen, niet alleen voor kinderen van migranten. ) Hier wordt door het Rijk de komende jaren ook op ingezet om meer kinderen in die programma’s op te nemen.

Wat werkt om schooluitval te voorkomen?
Wat goed werkt om schooluitval te voorkomen, is in Nederland nog niet goed onderzocht, zo stelt het door FORUM uitgegeven factsheet. Er is wel onderzoek uit andere landen. Methoden die werken, zijn mentorprogramma’s en maatjes projecten. Wanneer jongeren die niet veel ouder zijn dan de leerlingen zelf een voorbeeldfunctie vervullen, blijken de kinderen vooruit te gaan. Wat ook goed werkt zijn financiële prikkels. In dit geval kan dat bestaan uit verwijzing naar inkomensondersteunende voorzieningen. Onze ervaring is dat verwijzen niet volstaat, maar dat er warme overdracht – in dit geval van ouders – nodig is - naar organisaties die helpen om deze regelingen te begrijpen en in te schrijven.
Voor een adequate aanpak is dan ook nodig om in een project op te nemen;
- taalondersteuning; ondersteuning bij vakken waar taalachterstand een belemmering kan zijn
- sociaal emotionele ondersteuning van de kinderen
- begeleiding van ouders bij beter begrip van de school
- warme overdracht naar inkomensondersteunende voorzieningen

Ons project, SOS-talent, sluit hier zo mooi bij aan. Er wordt in al deze punten voorzien. Het begint bij gewoon ruimte bieden om huiswerk te maken. Maar het werkt veel verder met een 'geïntegreerde' aanpak ; het doel is ouders, kind en school ondersteuning te bieden waar nodig; en ook het sociaal systeem eromheen wordt bij de begeleiding niet vergeten. De werkwijze omvat daarom ook op de volgende aspecten in:
- sociaal-emotionele ondersteuning, empowerment, leren leren en plannen en identiteitsvormend tegenover de kinderen;
- activerend / outreachend naar de ouders en (desgewenst)
- ondersteunend naar de school.

Fantástisch leuk, wanneer je de onderbouwing van een plan terugvindt in één rapport - zoals dit factsheet over "voortijdig schoolverlaten, allochtone en autochtone jongeren" door Radboud universiteit gemaakt in opdracht van FORUM, multicultureel centrum. Ik ben echt blij met dat rapport.